مشاوره کودک تلفنی :کودک و نفت

به عنوان مقدمه یادآوری این نکته ضروری به نظر می رسد که از نظر پزشکی، زهر یا سم به موادی اطلاق می شود که با ورود به بدن، اختلالات و عوارضی را سبب می شود که به رنج و درد وحتی مرگ فرد مسموم منجر می گردد. از این رو اصطلاحاتی از قبیل مسمومیت با آب یا مسمومیت داخلی و مسمومیت آبستنی، به همان اندازه که از نظر پزشکان آشنا و قابل درک است، نزد غیرپزشکان، ناآشنا و شگفت انگیز جلوه می کند.

در حقیقت از دید پزشک، تفاوت بین یک ماده غذایی و دارویی و سمی، گاهی فقط تفاوت در مقدار آن است. مثلا ویتامین D برای رشد استخوان ها و متابولسیم کلسیم در بدن ضروری است و با این نگاه یک <<غذا>> محسوب می شود. از سوی دیگر با مقادیرزیادتر، برای درمان بعضی بیماری ها مثل اختلال جذب کلسیم توسط پزشک تجویز می شود که در این صورت یک <<دارو>> به حساب می آید، اما اگر با مقداری بیش از حد لازم برای بدن به شخص داده شود، موجب اختلالاتی می شود که به عنوان <<بیماری>> شناخته می شود و در این صورت، همین ماده یک <<سم>> به حساب می آید و بیماری ایجاد شده را می توان <<مسمومیت با ویتامین D>> نامید.

با این مقدمه درمی یابیم تعداد سمومی که می توانند بدن را مورد آزار قرار دهند، بسیار زیاد و م از صدها هزار ماده شیمیایی است که تقریبا شامل همه داروها، مواد شیمیایی و صنعتی، گیاهان، جانوران سمی و غذاها می شود و در حال حاضر به علت وسعت دامنه سم شناسی، این دانش از شاخه های مهم پزشکی به شمار می رود. مسمومیت های شغلی، مسمومیت های عمدی که به قصد خودکشی و اغلب به وسیله بیماران روانی ایجاد می شود، مسمومیت های جنایی که به ندرت برای کشتن دیگران مورد استفاده جانیان قرار می گیرد، مسمومیت های اتفاقی مثلا ناآگاهی از سمی بودن یک غذا (مثلا قارچ سمی) و اشتباه درمصرف دارو و بیش از حد مصرف کردن دارو، موارد عمده ای هستند که تحت درمان پزشک سم شناس قرار می گیرد.

مسمومیت در کودکان، اغلب اتفاقی است و بیشتر این موارد به وسیله موادی است که در محیط خانه یافت می شود و طفل از ماهیت خطرناک و سمی آن آگاه نیست. درکشور ما، به ویژه در روستاهای کشور، مسمومیت با منواکسید کربن (زغال گرفتگی) هنوز هم سالانه تعداد زیادی از اطفال معصوم را به کام مرگ می کشاند. مسمومیت به علت خوردن بادام تلخ، سیگار، گیاهان سمی و غذاهای فاسد نیز در کودکان چندان نادرنیست.

بلع مواد سوزاننده مثل آب ژاول (که درمنازل به عنوان ماده سفیدکننده پارچه ها مورد استعمال قرار می گیرد) نیز از مواردی است که کودکان را راهی بیمارستان می کند.

در بخش کودکان بیمارستان لقمان حکیم که به عنوان یک مرکز مسمومیت، دارای سابقه طولانی است و روزانه به طور متوسط ۱۰- ۸ کودک مسموم می پذیرد، در یک مطالعه آماری که روی ۳۴۱۶ کودک انجام شد، در ۱۱۵۰ مورد علت مسمومیت <<نفت>> بوده است. در یک کنفرانس پزشکی در سال ۱۳۶۹ در همین بیمارستان گزارش شد که از ۳۴۶۳ مورد مسمومیت با نفت که طی ۵ سال به بیمارستان مراجعه کرده اند، ۳۱۳ مورد به علت وخامت حالشان بستری شده اند و بقیه به صورت سرپایی مداوا گردیده اند و از میان افرادی بستری ۱۷ تن جان سپرده اند.

این آمار نشان می دهد که کودکان بی گناه ما مثل والدین خویش و بسیاری از هم نوعان ت پیشه، به خاطرنفت دچار رنج و زحمت شد ه اند! و داستان نفت، نه تنها در میان محافل ی و اقتصادی جهان و مردم کوچه و بازار - که در سرمای زمستان در انتظار اعلام کوپن دریافت نفت هستند - بلکه در محافل بیمارستانی نیز طرفدار دارد!

در کشورهایی که از نفت سفید به عنوان سوخت استفاده می شود (مثل بسیاری از نقاط کشور خودمان)، به خصوص در زمستان، وجود نفت در خانه ها اامی است و به هنگام کمیابی نفت، در تابستان باید آن را تدارک دید و برای زمستان بعد ذخیره کرد. توصیه می شود که پدران و مادران این ماده نازنین را در جایی که معمولا مواد غذایی نگه داری می شود - مثل بطری های نوشابه - نریزند و در دسترس اطفال قرار ندهند، زیرا تجربه به ما نشان داده است که معمولا مصیبت زمانی روی می دهد که کودک، نفت را به جای آب از کاسه یا بطری نوشیده است. باید این نکته را در نظر داشت که ۶۰ درصد مراجعین مسمومیت با نفت، در سنین یک تا سه سالگی به سر می برند. ریختن هرنوع ماده سمی مایع در شیشه های مواد غذایی، کاری ناشایست و خطرناک است و چه بسا ممکن است بقایای ماده سمی در ظروف، در کودکان یا بزرگسالان ایجاد مسمومیت کند.

باید توجه داشت که کودک در ۳-۱ سالگی هر چیزی را که به دستش برسد، به دهان می برد؛ پس در دسترس قرار دادن مواد مسموم کننده، واقعا خطرناک است. قرص ها و کپسول های الوان که بعضی پوشش شیرینی دارند، ممکن است برای کودکان با آب نبات اشتباه شود. الکل صنعتی، آب ژاول، سموم ه کش و نفت، اگر در بطری نوشابه ریخته شود، بعید نیست توسط کودک نوشیده شود. به پدران و مادران توصیه می شود که داروها را در قفسه های قفل دار و جایی بلندتر از دسترس کودکان قرار دهند. یک اشتباه شایع این است که بعضی می پندارند داروهای تقویتی خطر جدی ندارند، اما همیشه اینطور نیست. خطر بلع قرص های آهن (داورهای خونساز) به مراتب از داروهای خواب آور بیشتر است. مسمومیت با قرص <<ورونال>> که نام آن از <<ورا>> (شهری که رمئو و ژولیت در آن به خواب ابدی رفته اند) گرفته شده است. مرگ و میری حدود یک چهارم درصد و مسمومیت با قرص آهن حدود هشت درصد است و به این ترتیب، اگر آمار مرگ مسمومین با نفت را در نظر بگیریم، می بینیم این مسمومیت، بیشتر از نظر شیوع اهمیت دارد تا از نظر میزان مرگ و میر و شاید مرگ و میرهای ت های نفتی خیلی بیش از مسمومیت با آن باشد.

منبع: مرکز مشاوره و روانشناسی ایران-مشاوره کودک تلفنی :کودک و نفت

جایگزین موبایل برای کودکان

مشاوره کودک تلفنی:کودک و تماشای تلویزیون

مشاوره کودکان تلفنی :کودک و نظم و ترتیب

مشاوره کودکان تلفنی:تحسین رفتار کودک

مشاوره کودک تلفنی :کودک و نفت

مشاوره تلفنی کودک:جایگاه شایسته شما در نظر کودک کجاست؟

مشاوره کودکان تلفنی:آسیب‌های اجتماعی کودکان